Meditatie bij het ochtendgebed op 14 juni 2020 door ds. Theo Hettema

Dit bericht is verlopen op 2020-08-14

Kan ik het goedmaken? 

 

Er is jou, mens, gezegd wat goed is,

Je weet wat de Heer van je wil:

niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten, 

en nederig de weg te gaan van je God.

 

Micha 6,8

 

Gemeente van Christus,

 

Zo nu en dan heb ik er behoefte aan om even tot mezelf te komen, een weekend niets te hoeven. Ik kom dan even helemaal tot rust. Na zulke dagen begin ik van alles op te ruimen, ik wil dat gevoel van rust en opgeruimdheid vasthouden. En dan begin ik ook te denken aan allerlei mensen die ik verwaarloosd heb, tegen wie ik iets verkeerds gezegd of gedaan heb. En dan denk ik hoe ik dat weer goed kan maken? 

Herkent u dat? De behoefte aan een paar dagen rust, het opruimen van oude rotzooi en dingen die je allang had willen wegdoen en wat je al veel eerder had moeten doen? En ook: het goedmaken van iets wat soms al heel lang had moeten gebeuren? 

Over dat soort goedmaken wil ik het vandaag hebben. En ik denk dat de olifant uit het kindergesprek daarbij nog wel even zal terugkomen. 

 

Ik doe dat op een zondag die een extra Michazondag is. We hebben elk jaar in oktober een Michazondag, een dag waarop we ons bewust worden van de woorden van Micha: ‘Je weet wat de Heer van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten, en nederig de weg te gaan van je God.’ Recht doen en trouw betrachten. Dat heeft te maken met sociale gerechtigheid, zorg voor armen en voor misbruikte mensen. Zorg ook voor de aarde als geheel, die geplunderd wordt en armer wordt, schraler, en misbruikt wordt. 

In deze periode van corona is gezegd: we moeten een extra Michazondag hebben. Want door die coronacrisis zien we hoe vreemd onze wereldeconomie eigenlijk in elkaar zit, hoe griezelig onbewust we reizen en uitlaatgassen produceren. En ook hoe we als vanzelfsprekend onze macht opleggen aan anderen. Dat is ook de pijn van het racisme. In de protesten over de dood van George Floyd komen zo veel andere verhalen naar boven van mensen, om het simpele feit van hun huidskleur, hun leven niet zeker zijn. 

We veroorzaken dood en verderf, tot elkaar, tot de aarde. Kunnen we dat goed maken?

 

Dat is ook de vraag van Israël in het gedeelte uit Micha dat we vandaag lazen, en waar de Michazondag naar genoemd is. Het gedeelte is eigenlijk een hoorspel met drie stemmen. 

Eerst hoor je de profeet Micha: let op, mensen, God klaagt Israël aan. Dan hoor je een stem die de aanklacht van God uitspreekt: Ik heb zo veel gedaan voor jullie? Maar jullie vergeten mij en het doen van gerechtigheid, want dat gaat samen op. Daarop reageert een stem die Israël uitdrukt: wat moeten we doen om het goed te maken? Moeten we opofferen wat ons dierbaar is, de dieren van onze kuddes, de oogst van onze olijfbomen? Of moeten we zelfs het leven van onze dierbare kinderen opofferen?

Tot slot spreekt de profeet weer: 

 

Er is jou, mens, gezegd wat goed is,

Je weet wat de Heer van je wil:

niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten, 

en nederig de weg te gaan van je God.

 

Zo eenvoudig is het. Besef van fouten, gemiste kansen of ongelukken hoeft niet te leiden tot zelfkwelling. Wat schiet God ermee op wanneer je vernietigt wat je dierbaar is? Wat schiet je zelf daarmee op? Met het straffen van jezelf maak je niets recht wat krom was. 

Dat kun je wel doen door recht te doen. Dat wil zeggen: een ander niet onderuit te halen of aan een ander iets ontzeggen waar hij of zij recht op heeft, zoals bescherming, veiligheid, werk. 

En je kunt trouw zijn. Trouw aan God, trouw aan elkaar, trouw aan je kinderen, je naasten. 

En dan als derde: nederig de weg te gaan van je God. 

Nederig: ‘ootmoedig’ noemen oudere vertalingen dat. En dat betekent: gehoorzaam, onderdanig. Ik aarzel wat bij dat woord. Het Hebreeuwse werkwoord dat hier staat (tsana`) heeft ook iets in zich van: behoedzaam lopen, aandachtig je stappen zetten. En dat vind ik meer passend. 

Recht en trouw betrachten. Dat betekent dat je niet als een olifant door de porceleinkast stampt. Maar dat je behoedzaam bent, om het effect dat je daden en uitlatingen kunnen hebben op andere mensen, op de aarde. Met die aandacht en behoedzaamheid beginnen recht, gerechtigheid en trouw. 

 

In deze tijd van corona zijn zoveel dingen anders dan anders. We moeten leren opnieuw een samenleving in te richten. Kunnen we deze tijd ook gebruiken om tot onszelf te komen, om ook opnieuw tot elkaar te komen? Zo dat we elkaar recht in de ogen kunnen kijken, de armen en de rijken, de witten en de zwarten, de ouderen en de jongeren? Het begint bij aandacht, behoedzaamheid, weet hebben van wat je doet. Dat leidt tot liefde, recht en trouw. En dat leidt tot een ander leven en een andere wereld. 

Amen!

 

 

Gebed 

 

Heer onze God, 

 

U hebt ons gezegd wat goed is. 

We weten het ook, Heer onze God. 

U hebt liefde in ons hart gelegd, recht en trouw. 

U hebt behoedzaamheid gegeven 

voor onze gretige tong, 

voor onze oren, gespitst op een verkeerd woord of uitlating,

voor onze ogen die gretig zien wat ze willen zien, 

voor onze handen die aanpakken wat met respect omvat zou moeten worden. 

Kom met uw Geest, Heer onze God, en vul ons met die behoedzame liefde die alles anders maakt wat we zeggen, horen, zien, doen. 

Vul ons met die behoedzame liefde die het kenmerk is van uw Zoon. 

Vanuit die liefde bidden we 

voor naasten, voor mensen met wie het niet goed gaat, voor wie het leven niet op orde kan krijgen. Voor iedereen aan wie geen recht wordt gedaan, al van kinds af aan niet, of generaties lang. 

 

Heer onze God, U hebt ons gezegd is wat goed is om te doen en om te bidden. 

En daarom zeggen we: 

 

Onze Vader, die in de hemelen zijt;

Uw naam worde geheiligd.

Uw koninkrijk kome.

Uw wil geschiede, gelijk in de hemel, alzo ook op de aarde.

Geef ons heden ons dagelijks brood.

En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.

En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze.

Want van U is het koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid in der eeuwigheid. 

Amen.