Preek op zondag 24 juli door ds Hedda Klip

Dit bericht is verlopen op 2022-09-22

Gemeente van Jezus Christus,

Ik zal maar direct met de deur in huis vallen: er zijn conflicten in de gemeente geweest. De scriba, Roelie, heeft geprobeerd heel voorzichtig een beetje aan te duiden wat er gespeeld heeft deze maanden, met inachtneming van de privacy. Dat kon ze natuurlijk niet heel duidelijk doen. Ze sprak daarin wel duidelijk uit dat ze natuurlijk gehoopt had dat het opgelost zou worden. Maar dat is uiteindelijk niet gelukt. Dat is heel verdrietig, voor iedereen.

Soms lukt het niet conflicten op te lossen. En dan is de vraag: hoe ga je uit elkaar? De persoon die opstapt, heeft het moeilijk, want die moet een nieuw begin maken. En wij als achterblijvers hebben het ook moeilijk, want je leeft voortdurend met de vragen: als we nu dit… als we nu dat.. zou het dan anders gelopen zijn? Kortom met dat hele spectrum van verwerking en schuld.

Conflicten werken door. Ze werken door op verschillenden van jullie. Vanzelfsprekend. Natuurlijk helemaal als je het zelf meemaakt. Maar ook als het niet jouw conflict is, maar als je iemand kent, die zo’n conflict meemaakt, dan werkt dat ook op jou door. Je denkt er over na. Je praat er over. En waarschijnlijk neem je op een bepaald moment een standpunt in. Dat is allemaal heel menselijk.

Mijn vraag is: Hoe gaan we verder als gemeente? Daarvoor kijk ik naar de Bijbeltekst. Toen ik de tekst las, dacht ik, dit moest zo zijn, dat deze tekst nu op deze zondag in Rondom De Ark stond. Dit is nù de tekst die wij nodig hebben.

De tekst geeft antwoorden op de vraag: hoe ga je om met conflicten? De tekst behandelt drie soorten conflict. Ik heb de lector gevraagd om even standby te blijven en de tekst in die drie deeltjes te lezen tijdens de preek, heel langzaam, dan kunnen jullie en kan ik ook er rustig naar luisteren, om het te begrijpen. Dat eerste stukje gaat over de situatie: ik ben boos op iemand anders. We luisteren naar Hans Koster. Mattheus 5:21-22.

Ik weet niet wat uw reactie is, maar ik denk nu: “Oei, heb ik nooit iemand -in ieder geval in mijn hart- idioot genoemd?” Ik ben bang van wel. Zeker in de auto.

Dit is natuurlijk wel de Bergrede die we lezen. Jezus is daarin heel erg duidelijk en helder en wil geboden groter maken. Dat kun je zien als ringen om zo’n gebod. Het kerngebod is: je mag niemand vermoorden. Met schelden kom je in de buurt van moorden. Je komt in de gevarenzone. Schelden kan leiden tot moorden. Dus daarom zegt Jezus: niet schelden. Dan maak je niemand kapot. Dan vermoord je niemand.

En staat er bij: het gaat hier om iemand die dichtbij je staat. Iemand die hoort bij je familie of bij je gemeente. Bij jouw groep. Ook daarin komen conflicten voor, dat weet Jezus. Daar gaat Hij van uit. De vraag is: hoe ga je om met zo’n conflict?

Niet schelden, anderen lelijk maken. Niet één van de partijen de schuld geven, uitschelden. Voor idioot verslijten. Dat is les één bij conflicten.


We luisteren naar de tweede tekst. Die gaat over de situatie: een ander is boos op mij. Dit gaat ook over iemand die hoort bij jouw groep. We luisteren naar Hans. Vers 23-24.

Dit is niet makkelijk. Hebben jullie het ooit gedaan? Het is natuurlijk een beetje eng, want in zekere zin zoek je het conflict op. Ik heb het hier ooit met een groep dominees over gehad, over deze tekst. De meeste predikanten zeiden dat ze dat in hun gemeente niet deden, boze mensen opzoeken, omdat er altijd wel iemand wat te mopperen had. Daar is geen beginnen aan, vonden ze. Maar één had het wel gedaan. Hij had gehoord dat er een gemeentelid het helemáál niet eens was geweest met een preek. Dat gaf hem een onrustig gevoel. Het zat in de weg in zijn relatie met dit actieve, meelevende gemeentelid. Dus was hij er op afgestapt en had de man aangesproken: “Wat was er nou volgens jou mis met de preek?”

“Nou”, zie  de man, “dat weet ik niet meer. Ik was het er gewoon niet mee eens.”
“Maar waarmee dan niet?” “Tja, dat weet ik echt niet meer. Maar het geeft ook niet, want met de volgende preek was ik het wel eens. Eigenlijk vind ik bijna al je preken goed.”
De kou was uit de lucht. Er was weer van beide kanten gewoon goed contact.

De tweede les is, denk ik: blijf in contact. Praat met elkaar! Stap over je schroom, je gêne heen en praat! Soms is de aanleiding zo klein en wordt het conflict zo groot. Dat is zo jammer. Dus ook nu, voor Berkel: als er naar aanleiding van de conflicten dingen zijn die jullie nog dwars zitten, stap op de betrokken mensen af en praat erover. Niet schrijven, zou ik zeggen, maar echt praten, van gezicht tot gezicht. Al was het alleen maar om het standpunt van de ander goed te begrijpen. (Praten natuurlijk wel in combinatie natuurlijk met les één: niet schelden.)
 

We komen bij het laatste stukje tekst. Dit is een stap verder: je bent al in een echt conflict. De tekst heeft het niet over de broeder of de zuster maar over de tegenstander. Hoe ga je met een bestaand conflict om? We luisteren naar de laatste verzen. 25-26.

Dit is een wat zakelijkere aanpak. Er is een conflict. Een rechtszaak dreigt. Wat doe je? Nou, hoe zou u het samenvatten?

Yes, zo snel mogelijk oplossen. Tempo dus, ook uit zelfbehoud. Ga een schikking aan; sluit een compromis, als dat mogelijk is. Voorkom dat je er zelf aan ten onder gaat. Dat is een heel verstandig advies. We lezen in de Bijbel duidelijk dat we onszelf óók mogen liefhebben. We moeten onszelf niet kapot maken. Kapot laten maken.

 

Ik zal niet zeggen dat met deze Bijbelteksten nu alles gezegd is over conflicten wat er te zeggen is, maar ze geven ons dus wel drie duidelijke richtsnoeren:

  1. Niemand zwart maken of uitschelden
  2. Op iemand afstappen en praten
  3. Los een conflict snel op!

 

Er is trouwens nog een andere oplossing als er conflicten in de gemeente zijn, die hoorde ik van een wijs gemeentelid van De Ark. Het zal niet altijd, voor iedereen, mogelijk zijn, maar als het mogelijk is, is het een wijs advies, dat ik u tot slot ook nog mee wil geven.
Dat gemeentelid zei: “ok, ik heb het aangehoord van dat conflict, maar ik laat dat verder gaan. Ik ga er niet over oordelen of er een standpunt over innemen. Ik heb geen oordeel. Dat is niet aan mij. Ik ga niet in het conflict mee. Zo leef ik in vrede met mijn naaste.”

 

Laten we leven in vrede met onze naasten, en laten we de vrede blijven zoeken, ook als we in conflicten gewikkeld zijn. Laten we vrede zoeken voor de ander, èn voor onszelf.

Dat is wat Jezus van ons vraagt.

Amen